تندیس‌ها چگونه ساخته می‌شوند؟

پیشینه

تندیس‌ها، از ارزان گرفته تا تقریباً نفیس و گران‌بها، متغیر هستند. آن‌ها می‌توانند منحصربه‌فرد باشند، مانند جام منحصربه‌فرد استنلی[1] که هرسال به قهرمان لیگ ملی[2] هاکی اهدا می‌شود، یا مانند پیکره‌[3]های پلاستیکی قالب‌گیری شده که به میزان انبوه تولید می‌شوند و قیمت آن‌ها کمتر از یک دلار است. هرکدام صرف‌نظر از ارزش پولی آن یک گنجینه محسوب می‌شوند.

بسیاری از تندیس‌ها که سابقاً از فلز در بخش فوقانی پایه‌های چوبی یا فلزی ساخته می‌شد اکنون از پلاستیک قالب‌گیری شده به رنگ طلا، نقره یا برنج[4] ساخته می‌شوند. قطعات تندیس در کارخانه تولید می‌شوند اما توسط عاملین فروش جوایز (خرده‌فروشان) که به عموم مردم می‌فروشند مونتاژ می‌شوند. درنتیجه، مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از قطعات وجود دارد که ممکن است خریداری شوند و به خرده‌فروش اجازه می‌دهد تا جایزه‌[5]ای برای برآورده کردن نیازهای هر مشتری بسازد. به‌عنوان‌مثال، تندیس‌ها ممکن است با پیکره[6]‌های کوچک نقره‌ای، طلایی، یا پلاستیکی شفاف و با پایه‌هایی مانند مرمر یا چوب خریداری شوند. پیکره‌های بالای تندیس‌ها در حال حاضر به صدها شکل و فرم در دسترس هستند، ازجمله زن فروشنده ملبس به کت‌وشلوار، رقصنده‌های ایرلندی، قلاب اندازان، تیراندازان تپانچه و چوگان[7] زنانه.

[1] Stanley Cup
[2] National Hockey League
[3] figure
[4] brass
[5] award
[6] figurine
[7] lacrosse

تاریخچه

از زمان‌های قدیم، تندیس‌ها نشانه پیروزی بوده و آن را گرامی داشته‌اند. درواقع کلمه «تروفی»[8] [تندیس] از واژه یونانی tropaion گرفته شده است که از فعل trope به معنای «به‌سختی شکست دادن» و «قلع‌وقمع کردن» ریشه گرفته است. در یونان باستان، تندیس‌ها نشان‌دهنده پیروزی در جنگ بودند و در میدان نبرد در مکانی که دشمن شکست‌خورده بود ساخته می‌شدند. این تندیس‌ها شامل سلاح‌های به غنیمت برده شده و پرچم[9]‌ها بودند و روی درخت یا دیرک بزرگ که شبیه یک جنگجو ساخته شده بود، آویزان می‌شدند. جزئیات نبرد روی آن‌ها نوشته شده بودند و به خدا یا خدایان تقدیم شده بودند.

تندیس‌های دریایی شامل کل کشتی (یا آنچه از آن‌ها باقی مانده بود) بود که در نزدیک‌ترین ساحل به نشان پیروزی در معرض دید قرار می‌گرفتند. از بین بردن عمدی یک تندیس، توهین به مقدسات به‌حساب می‌آمد چراکه برای تشکر و ادای احترام به یک خدا اعطا می‌شد.

رومیان باستان در نظر داشتند تندیس‌های خود را به خانه خود نزدیک‌تر نگه‌دارند و به‌جای ادای احترام به فاتحان و خدایان در محل پیروزی، تندیس‌های خاصی در روم ساخته بودند. این تندیس‌های باشکوه، اغلب شامل ستون‌ها و طاق‌هایی در بالای یک پایه بودند.

اطلاعات کمی در مورد جوایز یا تندیس‌های اهداشده در قرون‌وسطی وجود دارد. جام‌ها[10] یا کاپ‌های دودسته دست‌کم در اواخر دهه 1600 در دنیای جدید به برندگان رویدادهای ورزشی داده می‌شد. یک جام دودسته کوچک و زیبای استرلینگ در موزه هنری فورد در دیربورن[11]، میشیگان، در حدود سال 1699 به برنده مسابقه کوتاه اسب‌دوانی بین دو شهر در نیوانگلند داده شد و کیپ‌کاپ[12] (ساخته‌شده توسط نقره‌سازی به نام جسی کیپ[13]) نامیده می‌شود.

جام‌ها، به‌ویژه، با رویدادهای ورزشی مرتبط هستند و معمولاً با نقره ساخته می‌شدند و در مسابقات اسب‌دوانی و بعدها، قایق‌سواری و مسابقات اتومبیل‌رانی اولیه (که طی یک قرن با تولد اتومبیل رایج شد) اعطا می‌شدند. جوایز ورزشی اغلب به شکل یک جام هستند، ازجمله جام دیویس[14]، یک تندیس مهم تنیس که اولین بار در سال 1900 اهدا شد، جام استنلی[15] که به قهرمانان لیگ ملی هاکی (1894) داده شد و جام جهانی که از سال 1967 به اسکی‌بازان برتر مرد و زن آلپاین داده می‌شود.

به لطف تندیس‌های پلاستیکی ساخته‌شده، تندیس‌ها ارزان‌تر بوده و بیشتر اهدا می‌شوند. تندیس‌ها، علاوه بر پیکره‌های متنوعی که می‌توان از بین آن‌ها انتخاب کرد، دارای سه شکل اصلی هستند: پیکره مفصلی[16] (اکشن فیگور) پلاستیکی شفاف که بالای پایه[17] قرار می‌گیرد، پیکره مفصلی طلایی یا نقره‌ای‌رنگ در بالای پایه، یا یک پایه تندیس[18] پلاستیکی مستطیلی شکل که به‌صورت هولوگرافیک، با کلمات یا تصویر رویداد، تجهیزات یا صحنه ورزشی، توسط کامپیوتر تزئین شده و روی پایه پلاستیکی قرار می‌گیرد.

[8] trophy
[9] standard
[10] Chalice
[11] Dearborn
[12] Kyp Cup
[13] Jesse Kyp
[14] Davis Cup
[15] Stanley Cup
[16] action figure
[17] base
[18] plinth

مواد خام

تندیس‌ها کم‌وبیش منحصراً از پلاستیک تولید می‌شوند. یک تروفی (تندیس) ممکن است شامل چندین نوع مختلف باشد. فویل[19]‌های فلزی پرس داغ[20] در شافت[21]‌های استوانه‌ای فشار داده می‌شوند تا رنگ متالیک به تندیس بدهند (مگر اینکه از جنس پلاستیک شفاف باشد). سنگ گچ[22] به پایه اضافه می‌شود و پیچ‌های دوسر[23] فلزی در تندیس‌ها قرار داده می‌شود تا به آن‌ها استحکام دهد.

طرح

تندیس به شکل یک قطعه کامل و یکپارچه طراحی نمی‌شود. در عوض، به اجزای متعددی که طراحی و بازطراحی شده، تقسیم شده است. سپس یک اسمبلر[24] (مونتاژکار)، اجزای جداگانه و مستقل از هم را برای ساختن یک تندیس انتخاب می‌کند. ابتدا پایه‌ای است که کل تندیس بر روی آن قرار می‌گیرد و اغلب پلاستیکی است که شبیه سنگ مرمر یا چوب است.

پایه‌ها به‌طورکلی به‌صورت هلالی[25]، تراشیده‌شده[26]، پلکانی[27] (چینه‌ای) یا فرم خاصی طبقه‌بندی می‌شوند. در مرحله بعد ستون یا ستون‌ها قرار می‌گیرند. این‌ها قطعه یا قطعات عمودی هستند که تندیس[28] (مجسمه) ممکن است روی آن‌ها قرار گیرد، یا ممکن است ردیف دیگری را نگه‌دارند که تندیس یا مجسمه روی آن قرار می‌گیرد و اغلب فلز ساده، سنگ مرمر مصنوعی یا هولوگراف هستند. در وهله بعدی، بالابرنده[29] (رایزر) است که یک عنصر تزئینی کوچک است که روی پایه و بین ستون‌ها قرار می‌گیرد. رایزر ممکن است موقعیت فرد دریافت‌کننده را نشان دهد: اول، دوم یا سوم. برخی از تندیس‌ها دارای یک ردیف دیگر در بالای ستون‌ها هستند. درنهایت، بالاتر از همه، تندیس (مجسمه) می‌آید.

یکی از تولیدکنندگان بزرگ تندیس، فرآیند طراحی خود را در چهار قسمت توصیف می‌کند: صحبت با مشتریان، جلسه ایده‌پردازی و طوفان فکری برای ایده‌های جدید، تولید ایده به‌صورت بصری یا فیزیکی و سپس اجرای برخی از مدل‌ها برای آزمایش. ابتدا، بخش محصولات جدید با مصرف‌کنندگان صحبت می‌کند. آن‌ها ایده‌هایی را در مورد اینکه چه اجزایی محبوب هستند، تغییراتی که ممکن است ایجاد شوند، نیازهای مجسمه یا تندیس که در کاتالوگ فعلی منعکس نشده و مواردی ازاین‌دست را جمع‌آوری می‌کنند. نظرات مشتریان از طریق مطالعه وضعیت بازار و گفتگوی گروهی متمرکز[30] جمع‌آوری می‌شود. سپس، توسعه‌دهندگان محصول جدید، این نیازها را به‌روشنی بیان می‌کنند و همچنین درباره احتمالات اجزای باز‌طراحی‌شده ایده‌پردازی می‌کنند. مطمئن‌ترین ایده‌ها با تیمی از توسعه‌دهندگان موردبحث قرار می‌گیرند که می‌توانند به واقعی شدن ایده کمک کنند. این گروه شامل مجسمه‌سازان، گرافیست‌ها، طراحان مفهومی و مهندسین طراحی است. این هنرمندان و مهندسان یک نقاشی یا یک نمونه اولیه از رایزر یا مجسمه (تندیس) تولید می‌کنند که شکل بصری یا سه‌بعدی به ایده می‌بخشد.

هنگامی‌که این کانسپت توسط یک کارگروه تائید شد، دپارتمان ابزار و قالب فولادی، قالب[31] را برای بخش پلاستیکی جدید شکل می‌دهد. اگر قطعه بدون ابزار مانند پلاک یا پایه تندیس مایلار[32] باشد، از قالب تخت استفاده می‌شود. مواد مناسب برای قطعه بر اساس دوام و عملکرد موردنظر آن (به‌عنوان‌مثال، تکیه‌گاه یا تزئین) روی تندیس انتخاب می‌شود. سپس طراحی جدید توسط کارگروهی که آن را ازنظر زیبایی‌شناسی طراحی، دشواری ساخت، ابزارآلات، دوام و تزئین بررسی می‌کند، به‌دقت ارزیابی می‌شود. در صورت وجود مشکل در هر یک از این قسمت‌ها، قطعه برای ارزیابی مجدد برگردانده می‌شود. آنچه به‌ویژه موردتوجه است، سهولت ساخت است. ارزیابی مجدد و اصلاحات ممکن است به‌تنهایی تا چهار هفته طول بکشد. پس از تائید نهایی، قسمت جدید برای تولید انبوه آماده می‌شود.

[19] foil
[20] Hot-stamp
[21] shaft
[22] Gypsum
[23] stud
[24] assembler
[25] crescent
[26] sculpted
[27] tiered
[28] figurine
[29] riser
[30] focus groups
[31] die
[32] Mylar

فرآیند تولید

1. قسمت‌های مختلف تندیس به روش‌های مختلف تولید می‌شود. قطعات یا با استفاده از قالب‌های فولادی قالب‌گیری می‌شوند یا با استفاده از فشار و مقداری گرما و از طریق قالب، اکسترود[33] می‌شوند. اکثر قطعات ازجمله رایزرها، پایه و مجسمه (تندیس) قالب‌گیری تزریقی[34] هستند. برای قالب‌گیری یک قطعه پلاستیکی، یک سیستم تغذیه خودکار با جریان پیوسته گِرددانه[35]‌های پلاستیکی تغذیه می‌شود. ماشین‌آلات، سالانه با میلیون‌ها پوند گرددانه پلاستیکی برای ساختن بخش‌های مختلف تندیس پر می‌شوند.
2. دستگاه قالب‌گیری با قالب‌های فولادی بسیار گران‌قیمت پُر شده است. ماشین‌ها، گرددانه‌ها را به‌صورت مایع ذوب می‌کنند و با استفاده از فشار فوق‌العاده در برابر قالب‌ها، پایه‌های تندیس، رایزرها و پیکره‌ها را شکل می‌دهند. قالب‌ها تا 12 قطعه از یک طرح واحد در هر چرخه را شکل می‌دهند (تعداد بر اساس اندازه قطعه متفاوت است). ماشین‌ها توسط کارگری که بر تولید نظارت دارد کار می‌کنند. یک پیچ دوسر فلزی در بدنه هر یک از این فیگورها (پیکره‌ها) قرار داده می‌شود تا از استحکام این قطعه اطمینان حاصل شود زیرا ممکن است قسمت‌هایی از پیکره (مچ پا، مچ دست، گردن) از پلاستیک نازک بوده و درنتیجه شکستنی باشد. یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولید قطعات تندیس، 40 دستگاه قالب‌گیری ازاین‌دست را شش روز در هفته و سه شیفت در روز روشن نگه می‌دارد.
3. سپس پایه‌ها باید با سنگ گچ پر شوند تا پایه بدون استفاده بیش‌ازحد از پلاستیک شکننده[37] وزن مناسبی داشته باشد. مجسمه‌هایی که نباید با رنگ نقره‌ای یا طلایی پرداخت شوند، اساساً پخته می‌شوند و از طریق دستگاه فشار داده می‌شوند و بیرون می‌روند و آماده مونتاژ در خرده‌فروشی‌ها هستند.
4. پیکره‌ها و فیگورهایی که قرار است با یک روکش فلزی پرداخت شوند، روی دستگاه پرس فویل داغ قرار می‌گیرند. فیگورهای پلاستیکی با لاک تثبیت‌کننده[38] شسته می‌شوند، سپس فویل فلزی (که به‌صورت رول‌های عریض 54 اینچی (1.4 متری) وارد می‌شود و به‌صورت پایه‌های باریک و خطی خارج می‌شود) گرم شده و روی آن‌ها فشار داده می‌شود. قسمت‌هایی که قرار است رنگی و متالیزه شوند نیز به روشی مشابه تزئین می‌شوند.
5. ستون‌ها از گرددانه‌های پلاستیکی تشکیل شده‌اند که به داخل دستگاه می‌روند، ذوب می‌شوند، سپس از طریق قالب شکل‌داده‌شده به بیرون رانده می‌شوند (اکسترود) و در حین عبور از قالب، به طول لازم بریده می‌شوند.
6. قطعات به‌طور خودکار توسط دستگاه بسته‌بندی می‌شوند و برای ارسال به مونتاژکنندگان آماده می‌شوند.

کنترل کیفیت

ماشین‌آلات دقیق، ازجمله قالب‌های فولادی، به‌طور منظم بازرسی، نگهداری و تمیز می‌شوند تا از تولید قطعات دقیق و با کیفیت بالا اطمینان حاصل شود. تمام مواد، از رول‌های فویل‌های فلزی گرفته تا پلاستیک‌های مختلف مورداستفاده در تولید، به‌محض ورود به کارخانه تائید می‌شوند. هنگامی‌که تندیس‌ها مونتاژ شدند، گروهی از بازرسان (مسئولان فنی) آن‌ها را هنگام خارج شدن از خط بررسی می‌کنند و به دنبال تغییرات و تفاوت‌های غیرقابل‌قبول در قطعات قالب‌گیری شده یا رنگ و فویل نامناسب هستند.

محصولات جانبی/ ضایعات

قطعاتی که از بازرسی کیفیت نمره قبولی دریافت نمی‌کنند بر اساس نوع پلاستیک و رنگ اعمال‌شده، طبقه‌بندی می‌شوند، سپس برای استفاده در محصول یا قطعه دیگر مجدداً خرد می‌شوند. بااین‌حال، قطعات مهم مانند فیگورها و پایه‌های تندیس وینیل یا اکریلیک شفاف تندیس‌های خاص، فقط از مواد جدید ساخته می‌شوند.

ماشین‌های قالب‌گیری[39] و اکسترود[40] پلاستیک مقدار معینی از مواد پلاستیکی محیطی را افزایش می‌دهند. در داخل چنین کارخانه‌هایی از اسکرابر هوا استفاده می‌شود. آبی که از چنین کارخانه‌هایی خارج می‌شود ممکن است حاوی بو یا ترشح مضر[41] باشد و شرکت‌های قالب‌گیری پلاستیک، آب را از کارخانه بازیافت کرده و تمیز می‌کنند.

[33] extrude
[34] injection mold
[35] plastic pellet
[36] extrusion
[37] brittle
[38] top coat
[39] molding
[40] extruding
[41] effluvia