چرا طراحی شما کارآمد نیست: اهمیت سلسله‌مراتب در طراحی گرافیک

1. سلسله‌مراتب بصری چیست؟

قبل از اینکه به تعریف سلسله‌مراتب بصری بپردازیم، باید بپرسیم که سلسله‌مراتب چیست؟ سلسله‌مراتب، به سیستمی از سطوح یا رتبه‌بندی[1] اشاره دارد. هر چه رتبه و سطح در سلسله‌مراتب بالاتر باشد، اهمیت بیشتری دارد و المان‌های بیشتری را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

به‌عنوان‌مثال، سلسله‌مراتب این مقاله را می‌توان به‌صورت درختی نشان داد که در آن هر شاخه، بخشی از محتوا است. مقدمه را به پایان رساندیم و اکنون قبل از اینکه وارد بخش ارتباط سلسله‌مراتب و اصول طراحی شویم در حال تعریف اصطلاحات خود مانند سلسله‌مراتب هستیم. اعمال سلسله‌مراتب بصری فقط برای بیننده نیست.

2. به‌کارگیری سلسله‌مراتب بصری در تئوری طراحی

یکی از نمونه‌های سلسله‌مراتب بصری موردعلاقه من، عکس سال 1968 از طلوع زمین بر فراز افق ماه است.

اگر تصویر را به عناصر طراحی تجزیه کنیم، فقط چند شکل، مقداری بافت و کمی رنگ خواهیم داشت. اصول طراحی گرافیکی مقیاس و نسبت، ماه را به‌گونه‌ای تنظیم می‌کند که بر ترکیب‌بندی تسلط داشته باشد، درحالی‌که زمین کوچک و دور به نظر می‌رسد.

ما انتظار داریم که عناصر بزرگ‌تر، مهم‌ترین باشند. در این مورد، ناهماهنگی مفهومی بین آنچه ما باور داریم و آنچه می‌بینیم وجود دارد. زمین در تضاد با جرم بی‌شکل و بدون ویژگی خاص ماه است که در پیش‌زمینه خودنمایی می‌کند تا ما و خانه‌مان را کوچک جلوه دهد.

تصویر ماموریت آپولو 11: نمایی از ماه با زمین در افق

درست کمتر از یک دهه بعد، صحنه آغازین جنگ ستارگان[2] از اصول طراحی گرافیکی برای ساختن یکی دیگر از بهترین نمونه‌های سلسله‌مراتب بصری استفاده کرد. شما می‌توانید کل سلسله‌مراتب امپراتوری و شورشیان را در یک تصویر ثابت مشاهده کنید. توده خاکستری ناوشکن ستاره در پیش‌زمینه، درست همان‌طور که امپراتوری بر کهکشان تسلط دارد، بر قاب مسلط است.

صحنه آغازین اپیزود چهارم جنگ ستارگان: امیدی جدید، © 1977 دیزنی

3. سلسله‌مراتب و مبانی طراحی گرافیک

سلسله‌مراتب تایپوگرافی یکی از رایج‌ترین مواردی است که هنگام یادگیری طراحی گرافیکی با آن مواجه می‌شوید. این قالب منو از انواتو المنتس، در استایل‌های پاراگراف خود از اصل سلسله‌مراتب برای پیکربندی و ساختار بخشیدن به محتوا برای بیننده استفاده می‌کند. سرتیتر‌ها توجه بیننده را جلب می‌کنند و نشان می‌دهند که چه محتوایی را باید در زیر آن انتظار داشت. استایل‌های پاراگراف اکنون می‌توانند از فونت کوچک‌تری استفاده کنند و فضای بیشتری برای ارائه جزئیات در مورد غذای اصلی داشته باشند.

سلسله مراتب بصری در طراحی تایپوگرافی: قالب این منو در انواتو را بررسی کنید!

هنگامی‌که سلسله‌مراتب طراحی را یاد می‌گیرید، مهم است به یاد داشته باشید که فضای منفی[3] به‌اندازه فضای مثبت مهم است. حتی بدون تغییر اصول طراحی گرافیکی، فضای منفی، عناصر و المان‌ها را گروه‌بندی می‌کند.

گروه بندی سلسله مراتب با فضای مثبت و منفی

4. سلسله‌مراتب بصری در تصویرسازی چیست؟

فکر می‌کنید وقتی تایپوگرافی در دسترس نیست چه چیزی می‌تواند برای بهبود سلسله‌مراتب بصری استفاده شود؟ تئوری سلسله‌مراتب بصری در طراحی گرافیک فقط سازمان‌دهی متن نیست. این پوستر از انواتو المنتس به طرز ماهرانه‌ای از اصول طراحی گرافیک استفاده می‌کند.

توجه کنید که چگونه چشم در پوستر، توجه را جلب می‌کند. به‌هرحال چشم‌ها معمولاً این کار را انجام می‌دهند، اما در اینجا کنتراست در شدت روشنی یا تیرگی[4]، کنتراست رنگ و تأکید، توجه بیننده را بلافاصله جلب می‌کند. خطوط و اشکال ساده‌تر، از چشم به متن هدایت می‌کنند، درحالی‌که حسی ازآنچه پوستر پیشنهاد می‌کند (تابستان، مناطق استوایی، سفر، گرما) را نیز ارائه می‌دهد و متن به‌سرعت و به‌طور کارآمد، به دعوت به عمل[5] منتهی می‌شود.

استفاده از سلسله مراتب بصری در تصویرسازی برای ارائه دعوت به عمل

5. اصول سلسله‌مراتب پیشرفته در طراحی

باربارا کروگر[6] استاد طراحی سلسله‌مراتب بصری است. سبک مشخص کروگر در استفاده از فونت بولد Futura درون یک مستطیل قرمز به‌شدت بر تایپوگرافی بیش از تصاویر بصری تأکید دارد.

بیایید نگاهی به این قطعه هنری و بی‌رنگ، «پول می‌تواند عشق را برای شما بخرد» بیندازیم. مقیاس و کنتراست، فوراً کلمات «پول» و «عشق» را به بالای سلسله‌مراتب هدایت می‌کند، درحالی‌که کلمات کوچک‌ «می‌تواند» «برای شما» و «بخرد»، تقریباً نادیده گرفته می‌شوند.

قرار دادن تایپ و جداسازی هر کلمه در باکس خودش، ما را مجبور می‌کند که آن را به روش‌های مختلف بخوانیم. ازآنجایی‌که انگلیسی فرض می‌کند ما در حال خواندن از چپ به راست هستیم، ابتدا کلمه «پول» توجه ما را جلب می‌کند، سپس «عشق». کلمات نسبتاً کوچک «می‌تواند»، «بخرد» و «برای شما» ما را مجبور می‌کند تا رابطه بین پول و عشق را دوباره ارزیابی کنیم و ما را با سؤالات بیشتری نسبت به پاسخ مواجه می‌کند. آیا برای داشتن عشق، باید پول را رها کنیم؟ آیا واقعاً اگر پول بتواند عشق را بخرد این عشق، واقعی است؟ اگر آن را به شکل «عشق، پول می‌تواند تو را بخرد» بخوانیم، چه می‌شود؟

در این میان، تصویری که تقریباً متوجه آن نمی‌شویم، چاپی از دختری است که به نوعی بیننده را مسخره می‌کند. در آثار کروگر، سلسله مراتب بصری قوی، جای خود را به ابهام مفهومی می دهد.

با پول می توان عشق را خرید، ©1985 باربارا کروگر

در مورد ابهام[7]، اجازه دهید نگاهی به موضوع یکی از دیگر آثار کروگر، اندی وارهول: «به‌اندازه کافی ظالمانه؟»[8] بیندازیم. کار وارهول به بررسی مصرف‌گرایی و تبدیل نورما جین مورتنسون[9] به محصولی قابل‌فروش و باب میل بازار به نام مرلین مونروئه[10] پرداخت.

در اینجا، طراحی سلسله‌مراتب بصری عمداً مبهم است. فقدان سلسله‌مراتب بصری نکته مهمی است. مجموعه پرتره‌های وارهول از مرلین مونروئه، با اشکال تکراری، از هرگونه سلسله‌مراتب بصری واضح اجتناب می‌کند. برخلاف مستطیل‌های قرمز و بولد کروگر، رنگ‌های پر جنب‌وجوش و شاد در هر یک از پرتره‌ها باعث می‌شود که هیچ‌کدام از آن‌ها در بین بقیه برجسته نشود.

عدم وجود سلسله مراتب بصری، از روی تعمد و آگاهانه در پرتره های مرلین مونروئه وارهول

نتیجه‌گیری: چه چیزی می‌تواند برای بهبود سلسله‌مراتب بصری به کار گرفته شود؟

شناسایی ساختار سلسله مراتبی برای عناصر و المان‌های یک طرح می‌تواند نه‌تنها برای بیننده بلکه برای طراح نیز مفید باشد. پس از شناسایی، آسان‌تر است که بدانید چه چیزی را باید نگه داشت، چه چیزی را دور انداخت و روی چه چیزی تأکید کرد. ما همچنین می‌دانیم که کجا باید جذابیت بصری را اضافه کنیم که به‌جای منحرف کردن هدف طراحی، آن را تقویت کند.

[1] rank
[2] Star Wars
[3] negative space
[4] value
[5] call to action
[6] Barbara Kruger
[7] ambiguity
[8] Cruel Enough?
[9] Norma Jeane Mortenson
[10] Marilyn Monroe